- Het aantal voedselspeciaalzaken in Nederland, met name kaaswinkels, is de afgelopen tien jaar toegenomen, meldt de KvK.
- Groentewinkels en slagers hebben het juist moeilijk.
- Net als veel andere sectoren, heeft ook de detailhandel last van personeelstekorten.
- Lees ook: Schoenenwinkel Bristol vraagt na jaren worstelen officieel faillissement aan: 370 mensen verliezen hun baan
Het aantal voedselspeciaalzaken in Nederland is de afgelopen tien jaar toegenomen. Er zijn vooral meer kaaswinkels en winkels voor buitenlandse voedingsmiddelen bijgekomen, volgens cijfers van de Kamer van Koophandel (KvK). Groentewinkels en slagers hebben het juist moeilijk.
Het aantal kaasspeciaalzaken nam tussen 2014 en 2024 met 37 procent toe tot 732 vestigingen. In de provincies Friesland (plus 88 procent) en Noord-Brabant (plus 57 procent) was de toename van kaaswinkels het grootst. Noord-Holland heeft de grootste kaaswinkeldichtheid: daar zijn iets meer dan 5 kaaswinkels per 10.000 inwoners.
In de coronaperiode kwamen er vooral veel kaaszaken bij en die groei heeft doorgezet, signaleert de KvK. “Door de beperkingen in de horeca, zochten consumenten naar alternatieven om thuis van culinaire hoogstandjes te genieten”, zegt Patricia Hoogstraaten, directeur van de brancheorganisatie Vakcentrum voor zelfstandige retailondernemers.
In totaal kwamen er 394 voedselspeciaalzaken bij in de afgelopen tien jaar, een toename van 2,4 procent. Naast meer kaaswinkels zijn er ook 135 winkels bijgekomen die zich specialiseren in buitenlandse voedingsmiddelen (plus 20 procent) en 206 extra bakkers (plus 16 procent).
In tien jaar tijd verdwenen er daarentegen een hoop groentewinkels en slagers. Zo daalde het aantal winkels gespecialiseerd in aardappelen, groenten en fruit van 1229 in 2014 tot 947 dit jaar. Het aantal slagers nam in die periode af met 228 tot 2136 winkels, meldt de KvK.
Die winkels hebben last van het feit dat de consument vaker kiest voor gemak en alle boodschappen bij één winkel doet, laat een woordvoerder van het Vakcentrum weten. Ook het gebrek aan opvolging speelt een rol.
Tegelijkertijd neemt het aantal supermarkten flink toe en groeit ook het aanbod van deze winkels, meldt de KVK. Speciaalzaken en supermarkten hebben een "bijzondere relatie", aldus Hoogstraaten. Zo vormen supermarkten een bedreiging voor het marktaandeel van speciaalzaken, zegt zij. Tegelijkertijd trekken supermarkten ook klanten naar een winkelgebied, wat weer gunstig is voor delicatessenzaken.
Hoge werkdruk in winkels door personeelstekorten
Net als veel andere sectoren, hebben ook winkels last van personeelstekorten. Meer dan vier op de tien detailhandelaren in Nederland merkt dat hun winkelpersoneel een steeds hogere werkdruk ervaart door een tekort aan personeel, meldt statistiekbureau CBS. Van alle ondernemers in ons land is dit 29 procent.
"Ook hebben de meeste ondernemers nog steeds moeite met het vinden van personeel. Wel ervaren iets minder ondernemers echt een personeelstekort vergeleken met een jaar geleden", constateert het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Het bureau voerde het onderzoek uit, in samenwerking met de KvK en ondernemersorganisaties.
Iets meer dan 13 procent van de ondernemers neemt mensen aan die eigenlijk niet geschikt zijn voor het werk. Dit komt vaak voor in de bouw en de horeca.
In de horeca en de sector informatie en communicatie ervaren ondernemers het vaakst dat personeel duurder is geworden. Ook in onder meer de autobranche en de bouw hebben ondernemers vaker te maken met gestegen arbeidskosten dan een jaar geleden.
Bij het vinden van personeel ervaren bedrijven verschillende belemmeringen. De meeste ondernemers (23 procent) geven aan dat het aantal werkzoekenden beperkt is, vooral in de bouw en de transportsector. Ruim 17 procent ziet een gebrek aan gekwalificeerde mensen. Ondernemers in de autohandel (30 procent) en de industrie (26 procent) lopen hier vaker tegenaan.
Ruim 71 procent van alle ondernemers ervaart momenteel een tekort aan arbeidskrachten. Dat is iets minder dan een jaar eerder toen ruim 75 procent hiermee te maken had. In 2022 was dit nog ruim 84 procent.